Kinderboekrecensies (copy) (copy)

Nico Voskamp

Recensie Kinderboekenweekgeschenk en -prentenboek

Over de Tiril en de Toverdrank

Rond haar tiende verjaardag ontdekt Tiril dat ze iets heel bijzonders kan: van gedaante veranderen, net als haar lievelingsgod Loki. Het is 872, het jaar waarin koning Harald Haardos het Hoge Noorden bijna heeft weten te verenigen tot één koninkrijk. Met de beste bedoelingen, geloven de ouders van Tiril. Maar hun dorpsgenoten denken daar anders over. Die eindigen liever op de bodem van de fjord dan dat ze zich overgeven aan de soldaten van Harald Haardos. Volgens Tiril is er maar één manier om het dorp van Haralds goedheid te overtuigen: een klinkend heldendicht waarin de edelmoedigheid van de koning wordt bezongen. Maar niemand in het langhuis kan dichten. Tiril besluit samen met haar vriendje Thialfi naar de onherbergzame wereld van de Joekels te reizen, op zoek naar een toverdrank die zelfs van de eenvoudigste schapenboer een dichter maakt. Daar heeft ze haar goddelijke gave al snel hard nodig…

Over Dromer

Op een late namiddag die naar dennennaalden ruikt, rijdt een auto met een diep brommend geluid…

Aron is op weg van school naar huis. Hij piekert. In de klas hebben ze het gehad over wat iedereen worden wil. Maar hij weet het nog niet…Papa zet de auto stil en neemt Aron mee op een boswandeling. Hij legt uit dat er Denkers zijn, kinderen die nadenken het leukste vinden wat er bestaat. En dan zijn er Doeners, die kunnen geen moment stilzitten, die worden brandweerman, huizenbouwer, achtbaantester, en dan heb je…

Aron kijkt om zich heen, de takken, de wolken, de bladeren, de geluiden – alles verandert in één grote fantastische wonderlijke wereld. Tot hij door de stem van Papa weer wakker wordt geschud.

En dan heb je de Dromers

Dan zakt papa door zijn knieën en pakt mijn schouders vast .‘En weet je? Later als ze groot zijn maken ze de wereldmooier en vrolijker.

Ze worden muzikant of danser, schrijven boeken, gaan tekenen en schilderen of worden uitvinder.’–

Over de auteurs

Kinderboekenweekgeschenkauteur Bette Westera (Tiril en de Toverdrank) is op 20 juni 1958 geboren in Velp. Na de middelbare school ging ze naar de Pedagogische Academie, om daarna in Leiden Psychologie te studeren. Tijdens en na haar studie werkte ze op het secretariaat van de Leidse Wetenschapswinkel en daarna als beleidsmedewerker bij het Centrum voor Educatie in Driebergen. In 1990 begon ze met het schrijven van een kinderbijbelserie en verhuisde ze met haar kinderen naar het Franciscaans Milieuproject Stoutenburg, een leefgemeenschap niet ver van Amersfoort, waar ze dertien jaar woonde en werkte. Vanaf 1999 publiceerde ze prentenboeken, fictie, non-fictie en gedichtenbundels voor kinderen. Daarnaast is Bette Westera een veelgevraagd vertaler van prentenboeken, vaak op rijm. In 2019 vierde Bette haar 20-jarig schrijverschap vol mooie, grappige, ontroerende en prijswinnende boeken. Dit jaar won ze voor haar boek Uit elkaar de Woutertje Pieterse Prijs, de Gouden Griffel en de Boekenleeuw.

Prentenboekmaker Mark Janssen (Dromer) werd geboren in Eijsden (Limburg) op 24 juli 1974. Hij studeerde aan de Academie Beeldende Kunsten in Maastricht en na zijn afstuderen in 1997 vestigde hij zich als fulltime illustrator in Valkenburg a/d Geul, waar hij een atelier aan huis heeft. In 2016 startte Mark succesvol met een nieuw oeuvre; het eigen prentenboek. Naast het bedenken, schrijven en illustreren van eigen prentenboeken, werkt Mark ook als illustrator samen met andere auteurs aan de totstandkoming van kinderboeken. Vanaf zijn eerste illustraties voor een kinderboek tot nu, werkte hij aan maar liefst 500 publicaties mee voor Nederlandse, Belgische en Chinese uitgeverijen. Heel wat van zijn prentenboeken vonden reeds hun weg naar het buitenland en werden vertaald in bijna 20 talen.

Recensie Tiril en de Toverdrank

Rare jongens, die Noren

“Zo’n 2000 jaar geleden was het Hoge Noorden (zo heette Scandinavië toen) bezet door soldaten van Zwartbaard, de Noordse veldheer. Héél het Hoge Noorden? Nee, een kleine nederzetting bleef moedig weerstand bieden aan de overweldigers en maakte het leven van de Noren in de omringende legerplaatsen bepaald niet gemakkelijk…”

Zo zou het Kinderenboekenweekgeschenk van 2021 hebben kunnen beginnen. Maar dat doet het niet, al is het thema wel hetzelfde. Dit verhaal draait om Zwartbaards zoon Harald Haardos, die één groot rijk wil maken van het Hoge Noorden.

Nog maar één dorpje, dan is het gelukt. Maar de dorpsoudste – de baas van het dorpje – wil niet. Hij is bang dat Harald hen gaat overheersen, dat ze niet meer de baas over zichzelf mogen zijn. “Onzin,” zegt Tiril, “we gaan een toverdrank halen. Als de dorpsoudste die opdrinkt, denkt hij er wel anders over. Harald wil het dorp juist beschermen, samen met alle andere dorpen.”

Hoe loopt dat af? Dat zien we in dit grappige verhaal van Bette Westera, met erg mooie illustraties van Pyhai. Het meisje Tiril gaat samen met haar vriend Thialfi op speurtocht naar een toverdrank, toverbier eigenlijk. Die moet de tong van de dorpsoudste zo los maken, dat hij een prachtig heldendicht maakt. Daarmee kan het dorp weer trots op zichzelf zijn, niet meer bang voor overheersing.

Dus: lustopwekkende illustraties, een meisje in de hoofdrol, een op mythologie gebaseerd verhaal, lekker leipe Noorse goden, een flinke drive door een dreiging van buitenaf en een spannende zoektocht. Wat kan er nog mis gaan?

Best veel. Zo zijn er behoorlijk veel personages, die zo beknopt zijn dat ze niet tot leven komen. Verwarrend is ook dat Tiril het meisje, eigenlijk soms ook Loki is, de semi-kwaadaardige god die vervelende grappen uithaalt. En we hebben Ola van de overkant, “onze buurman”, die marginaal figureert. Vergeet ook de willekeurig opduikende Joekels en de Minkels niet. En elk hoofdstukje introduceert een mythologiefiguur op rijm, wat niet gemakkelijk wegleest.

De fijne retro tekeningen van Pyhai maken veel goed. De zwart/witte, mooie bonkige figuren en landschappen in het binnenwerk zijn duidelijk en passen bij het verhaal. Op de omslag zien we het meisje Tiril op de rug. Ze staat op een uitstekend rotsblok de verte in te kijken, klaar voor een epische queeste. Links van Tiril ontwaren we een vakwerkhuis, steunend op een rots. De dennenbomen daarboven staan in silhouet afgetekend tegen een vale hemel die veel ongewisse avonturen belooft. De cirkelende zwarte vogels (zijn ze goed of slecht?) versterken dat beeld. Heel sfeervol gemaakt.

Hoewel het grote geheel wel snapbaar is (de reis naar het toverbier) wordt het doel (het dorp rijp maken voor samenwerking met andere dorpen) niet al te duidelijk neergezet. Voor de doelgroep (kinderen) is dat hopelijk geen reden om het boekje terzijde te leggen, dat zou het doel (leesbevordering) ernstig in de weg zitten. Gelukkig hebben we erg vroegwijze kinderen (tablets!) in deze tijden, dus we gaan ervan uit dat het verhaal in vruchtbare aarde landt. Een verhaal dat op zich leuk is, maar helderder verteld had mogen worden.

Ook verschenen op Nico’s recensies

Recensie Dromer

Meer thema dan verhaal

Een prentenboek is altijd een feest. Kleurig, mooie tekeningen, spannend, verrassend, ontroerend en als het goed is, begeesterend voor de lezertjes. Het is dan ook een steengoed idee van de CPNB om in de Kinderboekenweek ‘bij besteding van…’ niet alleen een leesboekje, maar ook een prentenboek aan te bieden. Al is het prentenboek niet gratis, maar voor een geringe 7,25 euro is het van u. Voor elke liefhebber een boek.

Voor Kinderboekenweek 2021 heeft Mark Janssen dat prentenboek gemaakt. Een boek dat binnenkomt. Het formaat valt meteen op; zelfs voor een prentenboek is dit een joekel van een rechthoek van een boek.

Ook de tekening op de voorkant kun je moeilijk missen. Middelpunt is een enorme, vermoedelijk Amerikaanse, terreinwagen uit vroeger tijden. Welk merk het is blijft jammer genoeg in het ongewisse. Hij is bijna fotografisch nauwkeurig getekend; en op zijn dak staat een jongetje. Veel vager, doorzichtig zelfs, zijn een vogel en een tijger getekend die als silhouet rondom de auto hangen. Maak je gordels maar vast – dit wordt avontuurlijk.

Wild avontuurlijk zelfs. Het jongetje dat Aron heet, zit achterin de auto en is stil. Zo stil dat zijn vader vraagt wat er is. Aron vertelt dat ze het op school hadden over wat je later worden wil. Papa legt als een verstandige ouder uit dat je heel veel kunt worden, eigenlijk kun je worden wat je wil. Hé, is dat niet het thema van de Boekenweek van dit jaar?

Jazeker. En in mooie, kleurrijke, fantasievolle, zwevende, op een haar na fysiek geluid makende tekeningen laat Janssen zien hoe een wereld eruit kan zien waarin geen grenzen zijn aan je mogelijkheden. Een heel goede vertolking van het thema, maar kleine kanttekening: een echt verhaal met een kop en een staart is het niet.

Dat is de enige kritiek hier. Het verhaal IS het thema, dat had creatiever gekund. Maar onze hersens die verwend worden door deze oogzenuw-strelende tekeningen zijn al blij genoeg met al die dopamine. Elke tekening kun je gerust een paar keer opnieuw bekijken. Dan zie je weer andere kleuren, vormen, grapjes, rare dieren, spelende wolken, bomen, rotsblokken. Letterlijk een ‘prentenboek’: het barst van de prenten, vakkundig neergezet door de artiest, een feest voor je ogen. Geniet ervan!

Ook verschenen op Tiktok en Nico’s recensies

Bij een aankoop vanaf 10 euro aan kinderboeken bij Bazarow en andere boekenwinkels, ontvang je Tiril en de Toverdrank gratis. Dromer kan gedurende de Kinderboekenweek voor 7,25 euro gekocht worden. 

Deze week in Bazarow Magazine

Lees hier wekelijks interviews met schrijvers, voorpublicaties van nieuwe boeken, columns, de agenda en het laatste boekennieuws.

Recensies Kinderboekenweek

Nico Voskamp

Voorpublicatie - De kinderen van Chronos

Erno Eskens

Column: Een huis dat een verhaal vertelt

Liliane Waanders

Interview - Melanie Joy

Marnix Verplancke

Van het voetstuk - deel 5

Karl van Heijster

Interview - Alessandro Barbero

Marnix Verplancke

Column 

Afstand

Roeland Dobbelaer

Voorpublicatie - Witte Oren

Louis van Dievel

Nieuws

Lees hier het laatste nieuws van Bazarow

Agenda

Altijd ontvangen?

Meld je aan en ontvang dit gratis digitale magazine elke twee weken in je mailbox.