Hoofdstuk 1. In de keuken

Minder is meer
De belangrijkste en daarom eerste stap naar een gezond voedingspatroon is om niet te veel te eten. Overconsumptie is de voornaamste reden dat de helft van de Nederlanders te zwaar is geworden, dat in ons land een miljoen mensen ouderdomssuikerziekte hebben ontwikkeld, en dat hart- en vaatziekten tot onze voornaamste doodsoorzaken behoren. Om de omzet van haar producten te maximaliseren speelt de industrie in op de biologie van ons lichaam om ons aan het eten te krijgen. De moderne geprepareerde voedingsmiddelen zitten vol met suiker, zout en vet. Dat vinden we heerlijk, want ons lichaam heeft die voedingsstoffen nodig. Maar we worden continu verleid en daarom eten we er te veel van. Het zal niet verbazen dat we in het eerste hoofdstuk de keuken onder de loep nemen, om te ontdekken hoe we op een slimme manier de prikkels die verleiden tot ongezonde eetgewoontes kunnen verwijderen, en deze vervangen door prikkels die onbewust aanzetten tot een gezondere routine.

Hoe je jouw kat weer slank krijgt 
Onlangs vloog ik, David, naar een verre bestemming, en dan krijg je nog te eten zo hoog in de lucht. De stewardess zette een plateau voor mij neer met verschillende plastic bakjes. Een van de bakjes bevatte het dessert, een witte chocolademousse met karamelsaus en stroopwafelcrumble. Bij de eerste hap stuurden de smaakpapillen op mijn tong signalen naar het pleziercentrum van mijn brein en veroorzaakten daar bijna kortsluiting. Allemachtig, wat was dat lekker, romig en zoet! Enkele minuten later was ik bezig om met het plastic lepeltje ribbel voor ribbel de laatste restanten witte chocolademousse van de bodem en uit de hoeken te schrapen. Opeens bedacht ik: wie kiest er eigenlijk hoeveel ik van deze witte mousse eet? Als ze er een kwart meer in hadden gedaan had ik het opgegeten, als ze er een kwart minder in hadden gedaan had ik het ook opgegeten, maar uiteindelijk minder gegeten. Je eet niet tot je genoeg hebt, je eet wat je wordt voorgezet. Het mooiste onderzoek waaruit dat blijkt is een onderzoek met soep. De onderzoekers lijmden soepkommen vast op tafel en boorden een klein gaatje onder in de kom. Door een slangetje onder de tafel konden ze de kom ongezien bijvullen en de proefpersonen anderhalve kom tomatensoep laten eten, zonder dat ze het in de gaten hadden. Als je daarna met de soep langskwam en vroeg of ze nog iets wilden, zei bijna iedereen, onafhankelijk van hoeveel hij of zij gegeten had: ‘Nee dank u, het was precies genoeg.’ Je eet niet tot je genoeg hebt, je eet tot je bord leeg is, en dan voel je je verzadigd. Ons lichaam is geprogrammeerd om meer te eten dan je op dat moment nodig hebt. Vroeger, in tijden dat je niet altijd zeker wist of je morgen wel te eten had, was het goed om voorraden aan te leggen in de vorm van vetweefsel. Ons lichaam is gedurende ontelbare aantallen generaties geëvolueerd en afgesteld om net iets meer te eten dan het voor die dag nodig heeft. Die spaarstand zit ons nu in de weg. Wij krijgen het gevoel van verzadiging pas twintig minuten nadat we hebben gegeten, als we op de bank zitten en denken; ‘Die laatste taco had ik niet meer moeten nemen.’ Japanners hebben een gewoonte waarbij ze elkaar voor elke maaltijd toespreken met de confuciaanse wijsheid: ‘Hara hachi bun me.’ De letterlijke betekenis daarvan is dat je moet eten tot je acht delen (van de tien) vol zit. Een klassieke gedragsregel die je matigheid oplegt. In de strikte, traditionele Japanse cultuur werkt dat heel goed. Zo vinden Japanners snoepen iets voor kinderen. In Japan wonen uitzonderlijk veel slanke honderdjarigen en er wordt verondersteld dat hun matigheid hieraan heeft bijgedragen. In het vliegtuig wordt voor jou bepaald hoe groot het bakje mousse is en hoeveel je eet. Thuis kun je zelf bepalen hoe groot je bord is! Met klein serviesgoed wordt minder gegeten dan met groot serviesgoed, simpelweg omdat er op volle, kleine borden minder is opgeschept. Als je je bord hebt leeggegeten voel je je voldaan. Wie gewicht wil kwijtraken moet dus geen dieetboek kopen, maar een nieuw servies met kleinere borden. Onlangs vertelde iemand me dat zij de tip over het kleine serviesgoed succesvol had toegepast op de kat, omdat die steeds dikker werd. Ze had al tientallen keren haar dochters vermaand om niet zoveel brokjes te geven aan de kat. Tevergeefs. Uiteindelijk verving ze het voerbakje door een kleiner exemplaar en in de maanden daarna viel de kat bijna 2 kilo af.